کد خبر: ۱۷۸۱۷۸
تاریخ انتشار: ۲۰ بهمن ۱۳۹۴ - ۱۰:۴۲ 09 February 2016
بسم‌الله الرحمن الرحیم.
اولین تحرکات سیاسی و مبارزاتی در نهضت اسلامی امام خمینی(ره) پس از آن صورت گرفت که رژیم شاه در 16 مهر ماه سال 1341، رژیم پهلوی با حذف قسم به کتاب قرآن از شرایط عضویت در انجمن‌های ایالتی و ولایتی، اولین گام علنی و قانونمند را در اسلام زدایی از فضای فرهنگی جامعه برداشت. به دنبال آن بلافاصله نخستین جرقه‌های انقلاب اسلامی به دست توانمند امام زده شد و این جرقه چنان محکم و خیره‌کننده بود که دربار شاه به لرزه افتاد و اندکی بعد رژیم ناچار به عقب نشینی و قبول شکست شد،اما هنوز طعم این موفقیت به کام مردم چندان نرسیده بود که اندکی بعد شاه سخن از اجرای طرح آمریکایی انقلاب سفید در ایران به میان آورد، و باز بار دیگر با مخالفت امام و مردم روبرو گشت.
سرسختی رژیم در مقابل خواسته‌های ملت و بی‌اعتنایی شاه به نصایح دلسوزانه امام و مراجع، نشانگر آن بود که مردم مسلمان ایران باید به رهبری حضرت امام خمینی برای مبارزه‌ای طولانی و فراگیر بنام نهضت اسلامی یا انقلاب اسلامی کمر همت ببندند.
در این میان همگام با مردم سراسر کشور، مردم گرگان و دشت یا استان گلستان فعلی هم، با امام همراه شدند و قدم به قدم به مقاومت و مخالفت با برنامه‌های ضد اسلامی و ضد مردمی رژیم پهلوی پرداختند. بطوری که در سالهای نخست مبارزات، امام توسط آیت‌الله نورمفیدی پیامی شفاهی برای علمای گرگان فرستادند و آنان را دعوت به قیام بر علیه رژیم شاه نمودند.
از عدم استقبال آنان در رفراندم ششم بهمن سال 41، تا همراهی آنان در عید سیاه و محرم و قیام 15 خرداد سال 42 با نهضت امام، و سپس تحمل تبعید و آوارگی و زجر و شکنجه‌های قرون وسطایی ساواک – سازمان امنیت شاه- همه را بجان خریدند و در هر فرصتی پنهان و آشکار به مبارزات خود علیه استبداد پهلوی ادامه دادند.
تداوم روند مبارزه
از سال 43 به بعد گرچه بر شدت خفقان توسط ساواک افزوده شد، اما در هر فرصتی انقلابیون استان گلستان دست به مخالفت با سیاستهای ضد مردمی رژیم شاه می‌زدند. چنانکه در جریان اصلاحات ارضی شاهد اعتراضات زیادی از سوی روستائیان منطقه بودیم.
طلبه‌ها و دانشجویان و سایر جوانان گلستانی نیز با تشکیل محافل سیاسی و پخش اطلاعیه‌ها و توزیع رساله‌های امام و نوارهای سیاسی و اظهارات مخالف در مجامع عمومی آتش مبارزه را گرم نگه می‌داشتند.
سفرهای تبلیغی روحانیان مبارزی مثل آیت‌الله خامنه ای، آیت‌الله توسلی، شهید آیت‌الله هاشمی نژاد، حجت‌الاسلام فلسفی و شهید کامیاب و همچنین تبعید روحانیان ضد رژیم مثل آقایان گرامی، کروبی، حسینی شیرازی، معادیخواه، منتظری،قمی و مخصوصا شهید آیت‌الله مدنی معروف به این منطقه در گنبد و بندر ترکمن موجب ارتقای دانش سیاسی گلستانیها و آگاهی بیشتر آنها نسبت به خیانتهای حکومت پهلوی می‌شد.
تحصن دانشجویان گرگانی در سالهای 49 و 54، مشارکت طلبه‌های گلستانی در قیام 17 خرداد سال 54 حوزه علمیه قم، دستگیری چندین مبارز گرگانی منتسب به یکی از گروههای سیاسی در سال 51 و بازداشت 9 نفر از جوانان مبارز علی آبادی در سال 54، جلوه‌های دیگری از مبارزات سیاسی گلستانیها در دوران پهلوی بود.
این روند در دی ماه سال 56 جلوه تازه‌ای بخود گرفت. از یک طرف شهادت فرزند بزرگ امام – آیت‌الله آقا مصطفی- و از سوی دیگر انتشار مقاله توهین آمیز روزنامه اطلاعات علیه امام، بار دیگر آتش قیام مردم را شعله ور کرد. بطوری که انتشار اعلامیه‌های بیشمار و مجالس و تظاهرات و شعار نویسی در استان گلستان افزون گشت و در نتیجه مردم منطقه بر مبارزات چندین ساله خود به رهبری امام شدت بخشیدند. چنانکه تبعید آیت‌الله مدنی به گنبد و خروش مردم این شهر در 17 بهمن سال 56 علیه حکومت و سپس مراسم 10 فروردین سال 57 به مناسبت اربعین شهدای تبریز و 19 اردیبهشت به مناسبت بزرگداشت شهدای یزد و جهرم، و نیز تبعید 5 نفر از مبارزان استان گلستان (نورمفیدی، طاهری، رئیسی، معصومی و زمردی) در خرداد ماه به مناطق دور افتاده کشور، و همچنین راهپیمایی 15 خرداد سال 57 جوانان گرگانی،به خوبی نشان از عمق بیداری سیاسی مردم این منطقه در مبارزات انقلاب اسلامی دارد که موجب ترس مضاعف ساواک از نفوذ اندیشه‌های امام در این منطقه شد. آن هم منطقه‌ای که فردی بنام تیمسار منصور مُزَین نماینده مخصوص شاه از سال 1341 در گرگان مستقر بود و همچون شاه ایران حکومتی مستبد در گرگان و گنبد و بجنورد بنا کرده بود. مُزین علاوه بر سیطره سیاسی و امنیتی بر این منطقه، هزاران هکتار اراضی کشاورزی مرغوب و پر محصول به اضافه مراتع و جنگلهای بِکر و بی‌نظیر گرگان و ترکمن صحرا را تصاحب کرد و به خاندان شاه و دوستان و ژنرالهای درباری‌اش بخشید.
تشدید مبارزات گلستانیها در پائیز سال 57
سال 57 مهمترین مقطع تاریخی مبارزات گلستانیها است، مخصوصا از اول مهر ماه که مدارس و دانشگاهها فعال شد و روز 13 مهرماه که رژیم صدام حضرت امام را از عراق اخراج کرد و او بناچار عازم یکی از روستاهای فرانسه بنام نوفل لوشاتو شد. به همین علت مهمترین ویژگی مبارزات مردم این خطه در پاییز سال 1357 جهش فزاینده و فراگیر آن بود. زیرا از ابتدای فصل پاییز روند مبارزات آشکارتر و همگانی‌تر شد. این امر به آن سبب بود که پیامهای امام آسانتر و بیش از گذشته به اینجا می‌رسید. البته وقایع بزرگی مثل راهپیمایی عید فطر، کشتار 17 شهریور و زلزله طبس که پیش از آن اتفاق افتاد و انعکاس وسیعی در استان گلستان داشت، به اضافه نقش سیاسی مطبوعات در اطلاع رسانی و پرداخت بهتر و تیتر‌گذاری مناسبتر در آن ایام قابل توجه و موثر بود. از سوی دیگردر پائیز سال 57 دیگر رژیم پهلوی نمی‌توانست مبارزات مردم را مثل گذشته کنترل نماید. چون از نظر مشروعیت سیاسی شدیداً دچار بحران شده بود.
همچنین هجرت حضرت امام از نجف اشرف به پاریس (نوفل لوشاتو) در تاریخ 13/7/57، و قرار گرفتن مبارزات امام در کانون توجه رسانه‌های داخلی و خارجی به این فضاسازی کمک فوق‌العاده‌ای نمود. این هجرت که در پی فشار دولت عراق و به توصیه شاه ایران به دولت مردان فرانسه انجام شد، واکنشهای تندی در جامعه به دنبال داشت که از جمله انها تلگرافاتی بود که از استان گلستان به فرانسه ارسال شد.
تظاهرات فراگیر، اعتصابات کمر شکن
در کنار این عوامل باید از نقش موثر فرهنگیان و دانش آموزان استان گلستان یاد کنیم که از نخستین روزهای سال تحصیلی جدید، مدارس و مراکز آموزشی با شعار و تجمع و راهپیمایی‌های اعتراض آمیز و تعطیلی و تحصن همراه بود. بطوری که راهپیماییهای 9/7/57 بندرگز- 15/7/57 گرگان- 16/7/57 علی آبادکتول- 21/7/57 گالیکش- 24/7/57 کلاله- 27/7/57 کردکوی-1و2/8/57 گرگان- 16/8/57 گنبدکاووس– و راهپیمایی 20 هزار نفری در گرگان از جمله نمونه‌های تظاهرات باشکوه مردم خاصه دانش آموزان و فرهنگیان در پائیز سال 57 است.
به دنبال تظاهراتهای بزرگ مهر ماه سال 1357، مردم گرگان متشکل از افراد و اقشار مختلف صبح و عصر روز اول آبان ماه سال 57 دست به راهپیمایی زدند و سرسختانه در مقابل ماموران شهربانی ایستادند.
ده‌ها شعبه بانک و چندین مشروب فروشی، کارخانه پپسی کولا، و سینما مولن روژ با چوب و سنگ مورد حمله مردم قرار گرفت و تخریب شدند.
مردم گرگان فردای آن روز (یعنی دوم آبان ماه 57) با شرکت فعال روحانیون و طبقات مختلف جامعه با جمعیتی حدود 30 هزار نفر عظیم‌ترین تظاهرات تاریخی خود را به راه انداختند. یکی از خبرنگاران روزنامه اطلاعات در ان زمان در این زمینه نوشت: اقشار مختلف مردم در حالی که شعارهای مذهبی، سیاسی سر می‌دادند و عکس‌های بزرگی از حضرت آیت‌الله العظمی (امام)خمینی در دست داشتند در این راهپیمایی شرکت کردند.
وقایع گرگان در سطح کشور انعکاس زیادی داشت، بطوریکه در تاریخ 3/8/57 مرجع عالیقدرو مشخصا آیت‌الله سید شهاب الدین مرعشی نجفی با ارسال تلگرامی خطاب به علمای گرگان اَعمال خشونت بار رژیم در برخورد با تظاهر کنندگان گرگانی را محکوم نمود.
علاوه بر این نخستین تحصن‌ها از مهرماه سال 57 توسط دبیرستان‌ها و دانشجویان و فرهنگیان استان گلستان آغاز شد و رفته رفته به سایر مراکز و ادارات دولتی سرایت نمود. چنانکه در شامگاه 22 آبان ماه سال 1357 و ایام اوج گیری مبارزات حق طلبانه مردم منطقه، ماموران رژیم ستم شاهی در یک عملیات برنامه ریزی شده و ضربتی در نیمه‌های شب، یازده نفر از انقلابیون مبارز گرگان را دستگیر کردند و به زندان انداختند که در پی این اقدام، ده هزار نفر مردم دست به راهپیمایی گسترده در سطح شهر و تحصن در مقابل دادگستری گرگان زدند و خواستار آزادی آنان شدند که آخرالامر رژیم مجبور شد در همان شب همه را آزاد نماید.
کشتار قیام مردم گرگان در 5 آذر 57
چند روز بعد در پی حمله ماموران شاه به حرم مطهر امام رضا(ع) در مشهد، امام خمینی رهبر کبیر انقلاب اسلامی طی پیامی که در تاریخ دوم آذرماه صادر فرمودند، روز یک شنبه پنجم آذر سال 1357 را عزای عمومی اعلام نمود و از مردم خواست تا با هر وسیله ممکن به سقوط دستگاه جبار پهلوی قیام کنند.
مردم مسلمان گرگان که از حمله ماموران رژیم به حرم مطهر حضرت رضا(ع) به خشم آمده بودند با شنیدن پیام امام خمینی و سایر مراجع، برای اعتراض به این جنایت بزرگ طاغوت مهیا شدند و صبح پنجم آذر 57 از محل امام زاده عبدالله گرگان، دست به راهپیمایی اعتراض‌آمیز زدند که بالغ بر سی هزار نفر می‌شدند.
ماموران رژیم که از انبوه جمعیت و شجاعت مردم به وحشت افتاده بودند، در اولین لحظات قبل از آنکه راهپیمایی آغاز شود آنها را به گلوله بستند. اما مردم به خشم آمده نه تنها صحنه را ترک نکردند بلکه بسوی پارکینگ شهربانی که در ضلع غربی فلکه شهدا قرار داشت، حمله‌ور شدند و آنجا را با کلیه وسایل و ماشین آلاتش که شامل یازده ماشین و انبار البسه و لوازم یدکی بود، به آتش کشیدند. سپس عده‌ای نیز به سوی سازمان آتش‌نشانی رفته و آنجا را نیز آتش زدند، بی‌آنکه به کسی از کارکنانش آسیب برسانند.
در همین روز ماموران هرکس را در خیابانها می‌دیدند به گلوله می‌بستند حتی به سوی بیمارستان بزرگ گرگان هم تیراندازی کردند و جوانی بنام سیدنظام الدین نبوی را از ناحیه سرمورد اصابت گلوله قرار داده و به شهادت رساندند. در نتیجه این سرکوبی بی‌رحمانه در آن روز، بیش از 150 نفر زخمی شدند و 14 نفر به شهادت رسیدند، که اسامی شهدا به ترتیب الفبا عبارتند از: 1- حسین امیر لطیفی 2- صدیقه پروانه 3 - سیداسماعیل حسینی 4- عباس خالداران 5- احمد سبطی 6- حجت‌الله عباسی7- ابوالقاسم علاءالدین 8- نرگس قصابان 9- حسین محبی‌راد 10- حسین مقصودلو 11- سید نظام‌الدین نبوی 12- حسین علی نصیری 13-فرامرز ویزواری 14- ابوالحسن هادی.
اوجگیری انقلاب در محرم
مردم منطقه خود را آماده کردند تا با نسیم محرم سال 1357، شور حسینی برپا کنند و نهضت اسلامی خود را در مسیر پیروزی نهایی و شکست رژیم پهلوی توسعه بخشند. در این اثنی پیام روحبخش حضرت امام خمینی از پاریس به ایران و استان گلستان رسید و مردم انقلابی منطقه را به وجد آورد. در این پیام حضرت امام ماه محرم را ماه پیروزی خون بر شمشیر، و نیز ماه حماسه و شجاعت و فداکاری نامیده و خواستار برگزاری هر چه با شکوه‌تر مجالس بزرگداشت سرور آزادگان جهان- حسین بن علی(ع) - و افشای هر چه بیشتر جنایات رژیم شده و از همه اقشار خواست که برای برچیده شدن نظام شاهنشاهی و برقراری جمهوری اسلامی بپاخیزند.
در این راستا جلسه شورای تامین شهر گرگان در تاریخ 11/9/57 تشکیل شد و تصمیمات سرّی تندی برای برخورد با مردم مبارز اتخاذ نمودندکه بخشی از این تصمیمات چنین بود:
«حفاظت نقاط حیاتی حساس شهر گرگان خصوصاً رادیو تلویزیون- مخابرات – تاسیسات آب-... به صاحبان مجلس عزاداری ضمن اخذ تعهد، توجه و تذکر لازم داده شود تا از وعاظ خواسته شود که از عنوان کردن مطالب تحریک آمیز خودداری و صرفاً در مسائل مذهبی صحبت نمایند... شهربانی و ژاندارمری در صورت مواجه شدن با مورد شصت، به دستگیری و بازداشت سخنرانی که سخنان تحریک آمیز عنوان نماید اقدام خواهد نمود.»
با این حال در ماه محرم سال 57 سخنرانیها و شعارهای گلستانیها کاملا رنگ انقلابی و ضد رژیم بخود گرفت و در دسته‌های عزاداری شعارهای انقلابی داده می‌شد بطوریکه دسته برادران می‌گفتند:
این انقلاب حسینی است
رهبر ما خمینی است
مکتب او، نوشته
یا مرگ،یا آزادی
حسین".
دسته خواهران در پاسخ می‌گفتند:
"مردم بپا خیزید در این راه
تا سرنگون سازیم رژیم خائنین را
مکتب او، نوشته
یا مرگ، یا آزادی
حسین"
دی ماه پر حادثه منطقه
در9 دی سال 57 با تیراندازی ماموران ژاندارمری، مردم کردکوی عزادار شدند و پیکر شهید حمزه طیبی را بر دوش گرفتند. سه روز بعد واقعه خونین دیگری در حاشیه یکی از شهرهای کوچک استان گلستان بنام گالیکش بوقوع پیوست. بطوری که در 12 دی ماه سال 57 جمعی از مردم انقلابی گنبد که برای دفاع از مردم گالیکش در مقابل چماقداران شاهدوست به آن شهر رفته بودند، هنگام برگشت مواجه با رگبار گلوله‌های ماموران ژاندارمری شدند که در نتیجه 7 نفر شهید و 25 نفر هم مجروح شدند.
همچنین فردای آن روز - 13 دی ماه 57 - گل سرسبد مبارزات جوانان بندرگز – غلامرضا اسدی عرب – به شهادت رسید که غرب استان گلستان را به لرزه در آورد. خصوصا که روز سوم آن عزیز نیز ماموران به مراسم بزرگداشت او حمله کردند و بیش از ده نفر را به شهادت رساندند. این جنایت موجب تشدید مبارزه در منطقه شد.
در آن ایام هر ساعت و هر روز اتفاقی تازه می‌افتاد که بی‌شمار است و ذکرش طولانی چنانکه باز روز 26 دی ماه سال 57 در حالی که ده روز از عمر دولت بختیار می‌گذشت، شاه بر اثر فشار انقلاب و ترس جانش به اتفاق همسرش با چهره‌ای غمگین و چشمان گریان با هواپیمای اختصاصی و مجلل خود ایران را ترک کرد. این امر موجب خوشحالی و انسجام هرچه بیشتر مردم گلستان شد و حضرت امام آن را اولین مرحله پایان سلطه جنایت بار 50 ساله رژیم پهلوی اعلام کردند.
آخرین روزهای مبارزه
گلستانیها چند روز بعد در 12 بهمن سال 57 با شرکت باشکوه خود در مراسم استقبال تاریخی از امام، در این حماسه بزرگ و بی‌نظیر شرکت کردند و پاتوق و محل تجمع شان هم مسجد لُرزاده تهران بود.
پس از بازگشت، بازاریان گرگان در اعتراض به جنایات ماموران شهربانی و حفاظت از اموال خود، دست به اعتصاب زدند و روزها مغازه یشان را می‌بستند و شبها از 6 غروب تا شش صبح باز و کاسبی می‌کردند که پدیده بی‌نظیری در تاریخ انقلاب اسلامی است. همچنین مردم منطقه گرگان چند روز بعد در مقابل بیمارستان 5 آذر گرگان دست به اعتصاب 20 هزار نفری زدند که با آمدن نماینده آیت‌الله طالقانی، این اعتصاب پس از چند روز خاتمه یافت.
ماموران رژیم پهلوی که کینه عمیقی نسبت به مردم انقلابی گرگان داشتند روز 19 بهمن حدود یکصد مغازه این شهر را به آتش کشیدند و چند نفر را هم شهید و مجروج نمودند.
فردای آن روز 20 بهمن چماقداران شاهدوست نیز با تشویق و ترغیب ماموران گنبد با راهپیمایی در خیابانهای این شهر، به غارت منازل و مغازه‌های مردم پرداختند و به زنان و مردان بیگناه حمله نمودند و حتی به حمام زنانه شهر نیز جسارت کردند که حاصل آن تعدادی شهید و مجروح و تخریب و نابودی اموال مردم مسلمان و انقلابی بود.
روز - 21 بهمن- مردم گرگان در انتقام خون شهیدان خود، به شهربانی هجوم بردند و 16 نفر از آنان را به قتل رساندند تا مرحمی باشد بر دل خانواده‌های شهدای بی‌گناه و مردم خساردت دیده و شکنجه شده این منطقه.
روز 22بهمن سال 57 نیز آخرین ستونهای کاخ 2500 ساله رژیم شاهنشاهی پس از سال هامبارزه فروریخت و نسیم روحبخش دین و آزادی در سراسر کشور طنین انداز شد. مردم منطقه که در طول سالهای مبارزه دهها شهید و صدها جانباز تقدیم انقلاب اسلامی کرده بودند، به سوی پادگانها رفتند و آنها را خلع سلاح نمودند. البته ارتشی‌ها نیز با مردم و انقلاب اعلام همبستگی کردند. ارتشیان گرگان شعار می‌دادند: ملت برادر ماست خمینی رهبر ماست. مردم هم می‌گفتند: ارتش برادر ماست خمینی رهبر ماست.
توطئه تجزیه طلبی در ترکمن صحرا
نکته قابل توجه اینکه،در گنبدکاوس اولین روزهای بعد از پیروزی انقلاب بوی توطئه و شیطنت کمونیستها به مشام می‌رسید. چرا که سازمان چریکهای فدایی خلق با نفوذ قوی در ترکمن صحرا و تاسیس ستاد خلق ترکمن آرامش مردم مسلمان شیعه و سنی (فارس و ترکمن) را بهم ریختند و نگذاشتند مردمی که 50 سال زیر سلطه حکومت مستبد پهلوی بودند، لذت پیروزی انقلاب اسلامی را به رهبری حضرت امام بچشند. بدتر از همه آن بود که کمونیستها با هدف تجزیه ترکمن صحرا از وطن اسلامی و تاسیس "حکومت جمهوری مارکسیست- لینینیستی" حتی دو جنگ مسلحانه در ابتدا و در اواخر سال 58 بر ضد جمهوری اسلامی به راه انداختند و موجب کشتار مردم مسلمان و پاسداران بیگناه زیادی شدند. ولی عاقبت کمونیستهای تجزیه طلب سرکوب شدند و ترکمن صحرای زیبای ایران از لوث وجود آن شیاطین نیز پاکسازی شد.
مصاحبه از:قربانعلی شیرزادخبرنگار روزنامه جمهوری اسلامی درگرگان
سوتیترها

 * اولین تحرکات سیاسی و مبارزاتی در نهضت اسلامی امام خمینی(ره) پس از آن صورت گرفت که رژیم شاه در 16 مهر ماه سال 1341 رژیم پهلوی با حذف قسم به کتاب قرآن از شرایط عضویت در انجمن‌های ایالتی و ولایتی، اولین گام علنی و قانونمند را در اسلام زدایی از فضای فرهنگی جامعه برداشت
* سرسختی رژیم در مقابل خواسته‌های ملت و بی‌اعتنایی شاه به نصایح دلسوزانه امام و مراجع، نشانگر آن بود که مردم مسلمان ایران باید به رهبری حضرت امام خمینی برای مبارزه‌ای طولانی و فراگیر بنام نهضت اسلامی یا انقلاب اسلامی کمر همت ببندند
* سفرهای تبلیغی روحانیان مبارزی مثل آیت‌الله خامنه ای، آیت‌الله توسلی، شهید آیت‌الله هاشمی نژاد، حجت‌الاسلام فلسفی و شهید کامیاب شیرازی، به این منطقه در گنبد و بندر ترکمن موجب ارتقای دانش سیاسی گلستانیها و آگاهی بیشتر آنها نسبت به خیانتهای حکومت پهلوی می‌شد
* تحصن دانشجویان گرگانی در سالهای 49 و 54، مشارکت طلبه‌های گلستانی در قیام 17 خرداد سال 54 حوزه علمیه قم، دستگیری چندین مبارز گرگانی منتسب به یکی از گروههای سیاسی در سال 51 و بازداشت 9 نفر از جوانان مبارز علی آبادی در سال 54، جلوه‌های دیگری از مبارزات سیاسی گلستانیها در دوران پهلوی بود
*  در پی حمله ماموران شاه به حرم مطهر امام رضا(ع) در مشهد، امام خمینی رهبر کبیر انقلاب اسلامی طی پیامی که در تاریخ دوم آذرماه صادر فرمودند، روز یک شنبه پنجم آذر سال 1357 را عزای عمومی اعلام نمود و از مردم خواست تا با هر وسیله ممکن به سقوط دستگاه جبار پهلوی قیام کنند
* ماموران رژیم پهلوی که کینه عمیقی نسبت به مردم انقلابی گرگان داشتند روز 19 بهمن حدود یکصد مغازه این شهر را به آتش کشیدند و چند نفر را هم شهید و مجروج نمودند

اشتراک گذاری
نظر شما
نام:
ایمیل:
* نظر:
* :
آخرین اخبار