به گزارش تابناک خراسان شمالی، نوغانداری فعالیتی جانبی است که در کنار فعالیت‌های اصلی کشاورزی هر منطقه با سرمایه‌گذاری نسبتاً اندک، اما زودبازده و اشتغال طبقات مختلف سنی حتی نیروهای غیرمولد، درآمد نسبتاً مناسبی را در ابتدای سال که کشاورز محصولی را برای عرضه در اختیار ندارد، عاید خانوار روستایی می‌کند.
خراسان شمالی یکی از قطب‌های تولید پیله ابریشم در کشور است و با کیفیت‌ترین پیله ابریشم در این استان تولید می‌شود. مردم، بخصوص در شهرستان راز و جرگلان این کار را از اردیبهشت ماه به مدت ۴۰ روز به‌عنوان یک شغل خانگی انجام می‌دهند.
چند سال پیش، صنعت نوغانداری در این استان به دلایل مختلف رو به افول رفت و بسیاری از نوغانداران، بخصوص در شهرستان راز و جرگلان توتستان‌ها را خراب و تبدیل به گندم‌زار کردند؛ اما با اقدامات انجام‌شده، روزنه‌های امید برای رونق دوباره این صنعت اقتصادی و سودآور در استان باز شده است.
در سال‌های اخیر، اقدامات خوبی برای رونق نوغانداری در استان انجام شده، توسعه توتستان‌ها، ایجاد شرکت‌های تعاونی، بهسازی تلمبارها و ... اما هنوز جای کار بسیار دارد و نوغانداران فاصله زیادی دارند تا مزیت اقتصادی این صنعت سودآور عاید آنها شود.
تعدادی از تلمبارها باید به‌روزرسانی شوند
موسی آهنگری، رئیس سازمان جهاد کشاورزی شهرستان راز و جرگلان در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا، اظهار کرد: شهرستان مرزی راز و جرگلان یکی از مهمترین بخش‌های خراسان شمالی در تولید پیله ابریشم است و بیشتر نوغانداران استان در این منطقه زندگی می‌کنند.
وی با اشاره به اینکه بیش از ۲۵۰۰ خانوار در این شهرستان از اردیبهشت ماه به مدت ۴۰ روز مشغول تولید پیله ابریشم می‌شوند، گفت: نوغانداری در این منطقه با توجه به حمایت‌هایی که انجام شده، از جمله خرید پیله ابریشم و قیمت مناسب آن دوباره جان گرفته است.
آهنگری ادامه داد: در گذشته، تعداد زیادی از افراد در این شهرستان نوغانداری انجام می‌دادند، اما به دلایل مختلف دست از کار کشیدند، اما در چند سال اخیر دوباره تعدادی زیادی از افراد به انجام این کار متمایل شده‌اند؛ اما یکی از مشکلاتی که در این حوزه وجود دارد، تلمبارها و سنتی بودن برخی از آن‌هاست. در سال‌های گذشته، برخی از تلمبارها در این منطقه به‌روزرسانی شده‌اند، اما هنوز تعدادی از آنها در روستاهایی مانند کلاته بهار، کلاته ابریشم، پرسه‌سو و ... باید به‌روزرسانی شوند.
وی افزود: در روستای کلاته ابریشم یک شرکت تعاونی تشکیل و ساختمان تلمبار ساخته شده است و امسال مورد بهره‌برداری قرار خواهد گرفت.
نبود زنجیره رنگرزی در صنعت نوغانداری استان
رئیس سازمان جهاد کشاورزی شهرستان راز و جرگلان با تاکید بر اینکه زنجیره تولید پیله ابریشم در این استان باید تکمیل شود تا مزیت اقتصادی آن عاید نوغانداران منطقه شود، بیان کرد: در این استان، زنجیره رنگرزی وجود ندارد و پیله‌های ابریشم برای نخ‌ریسی به شهر صومعه‌سرا در گیلان ارسال می‌شوند.
وی گفت: پیله‌های ابریشم توسط بخش خصوصی در این منطقه خریده می‌شوند، سپس به استان گیلان برای نخ‌ریسی و رنگرزی فرستاده می‌شوند.
وی ادامه داد: در روستای کلاته بهار در دو - سه سال گذشته ساختمانی احداث شد که پیله خشک‌کنی در آنجا انجام می‌شود و البته چند دستگاه نخ‌ریسی نیز جانمایی شده است، اما از آنجا که کیفیت خوبی ندارند، از آنها استفاده نمی‌شود.
وی افزود: سال گذشته، ۲۱۸۰ جعبه تخم نوغان توزیع و ۵۰ تن پیله ابریشم تولید شد. امسال قرار است ۳۰۰ جعبه تخم نوغان توزیع شود و پیش‌بینی می‌شود ۶۰ تن پیله ابریشم تولید شود.
احداث و تکمیل سردخانه نگهداری تخم‌های نوغان در سال ۱۴۰۳
مهدی شکاری، معاون بهبود تولیدات دامی سازمان جهاد کشاورزی خراسان شمالی نیز در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا، بیان کرد: خراسان شمالی رتبه اول در کیفیت تولید و رتبه سوم از لحاظ کمیت در تولید پیله ابریشم در کشور را دارد.
وی گفت: یکی از مشکلات اساسی در حوزه نوغانداری، نبود سردخانه برای نگهداری تخم‌های نوغان بود که این زیرساخت ایجاد و امسال بهره‌برداری شد.
شکاری اظهار کرد: این استان در ارتباط با زنجیره نوغانداری با مشکلات دیگری مانند نبود صنایع نخ‌ریسی و ابریشم‌کشی صنعتی مواجه است. این کار اکنون به‌شکل نیمه‌صنعتی و سنتی انجام می‌شود.
وی با اشاره به اینکه بیش از ۳۸۱۲ نفر از جامعه روستایی این خطه به فعالیت نوغانداری مشغولند، افزود: بیشترین فعالیت حرفه نوغانداری به ترتیب در شهرستان‌های راز جرگلان، مانه و سمقان و بجنورد است.
ساخت ۱۰ تلمبار مشارکتی استاندارد در سال گذشته
وی درباره به‌روزرسانی تلمبارها و ساخت تلمبارهای استاندارد در استان، بیان کرد: سال گذشته ۱۰ تلمبار مشارکتی استاندارد در این استان ساخته شد و از آنجا که نوغانداری بیشتر به‌عنوان یک شغل خانگی محسوب می‌شود، در سال‌های گذشته، تعدادی از تلمبارها با تسهیلات ارائه‌شده به‌روزرسانی شدند.
وی اظهار کرد: تا قبل از سال ۱۳۹۷ نیز ۳۳۰ تلمبار به مساحت ۱۳ هزار و ۸۶۰ مترمربع در استان بهسازی شدند که اعتبار هزینه‌شده برای آنها ۳۵ میلیارد و ۸۳۳ میلیون ریال بوده است.
معاون بهبود تولیدات دامی سازمان جهاد کشاورزی استان با اشاره به آغاز توزیع تخم نوغان میان نوغانداران استان، گفت: ۸۰۰۰ جعبه تخم نوغان میان نوغانداران این استان توزیع می‌شود. تاکنون ۱۵۰۰ جعبه از این تعداد میان نوغانداران توزیع شده است. همچنین سال گذشته ۷۳۳۲ جعبه تخم نوغان میان متقاضیان توزیع شد.
شکاری ادامه داد: پیش‌بینی می‌شود امسال ۳۰۰ تن پیله ابریشم در این استان تولید شود. میزان پیله ابریشم توزیع‌شده در سال گذشته ۲۸۷ تن بوده است.
وی با بیان اینکه قیمت خرید تضمینی پیله ابریشم مشخص شده است، گفت: یک شرکت برای خرید توافقی محصول تولیدی اعلام آمادگی کرده است.
وجود ۳۱ هکتار توتستان در خراسان شمالی
صفدر صفدری، مدیر باغبانی سازمان جهاد کشاورزی خراسان شمالی در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا، از وجود ۳۱.۳ هکتار توتستان در این استان خبر داد.
وی اظهار کرد: ایجاد توتستان‌ها یکی از اصلی‌ترین ابرازهای کار برای انجام نوغانداری است که در سال‌های اخیر با تلاش‌های انجام‌شده سه توتستان در شهرستان راز و جرگلان و دو توتستان در شهرستان بجنورد ایجاد شده است.
به گفته وی، امسال ۶۲ هزار اصله نهال توت میان نوغانداران برای غرس در باغ‌ها توزیع شده است.
وی ادامه داد: با توجه به اینکه در خراسان شمالی به‌دنبال توسعه زنجیره ارزش فرش هستند و بخشی از فرش‌های تولیدشده با ابریشم بافته می‌شود، هنوز نیاز به توسعه توتستان‌ها داریم.
صفدری بیان کرد: بخشی از نهال‌های توت در نهالستان‌های استان و بخشی از استان گیلان تهیه می‌شود. به‌دنبال آن هستیم تا یک باب گلخانه ۱۰۰۰ مترمربعی در استان برای تولید نهال درخت توت ایجاد کنیم که بخشی از زیرساخت‌های لازم این گلخانه ایجاد شده است.