استان ایلام در غربی ترین نقطه ایران یکی از مناطق مهم مرزی کشور است که به واسطه مرز مهران هم اکنون شاهد تردد میلیون ها زائر و صادرات کالاهای مختلف به عراق است.
طی سالهای اخیر در ایام اربعین مرز مهران کانون توجه مردم و اذهان عمومی بوده ولی این مرز علاوه بر ظرفیت‌های مهم تردد زوار، دارای پتانسیل صادرات برای اشتغالزایی و توسعه در استان محروم ایلام است که از آن تاکنون به خوبی استفاده نشده است.
در حال حاضر در بحث اقتصادی مرز مهران چندان برای مردم شهر مهران و استان رونق نگرفته است و مهمترین مشکل در این حوزه نبود سرمایه گذاری در زیرساختهای شهرستان و کمبود امکانات است.
طی سالهای اخیر برنامه های مهمی برای رونق اقتصادی در شهرستان مهران و این مرز طراحی شد که یکی از طرحها تصویب منطقه ویژه اقتصادی مهران بود و متاسفانه بعد از سالها به دلیل عدم سرمایه گذاری در حد حرف و تابلو ماند.
بعد از اینکه منطقه ویژه اقتصادی هم نتوانست برای رونق اقتصادی در مرز مهران مثمر شود، دو سال پیش در جریان سفر رئیس جمهور، ایجاد منطقه آزاد تجاری مهران از سوی مسئولان استان به هیئت دولت مطرح شد که این طرح بعد از تصویب در شورای مناطق آزاد، از سوی هیئت دولت نیز به تصویب رسید.
بعد از تصویب در هیئت دولت، روز گذشته در مجلس طرح منطقه آزد تجاری مهران و چند طرح منطقه آزاد دیگر کشور مورد مخالفت قرار گرفت تا این طرح فعلا از دستور کار خارج شود و آرزوهای چندساله مردم استان ایلام که در انتظار اشتغال، رونق اقتصادی، ایجاد امکانات و...در مرز مهران بودند بر باد برود.
مسئولان استان به تصویب طرح بسیار خوش بین بودند
قبل از مطرح شدن طرح در مجلس، بسیاری از مسئولان ارشد استان ایلام به تصویب طرح در مجلس خوش بین بودند و حتی اعلام کردند این طرح با رای قاطعی تصویب می شود و حتی کلی برنامه ریزی از قبل برای این طرح انجام داده بودند.
محمدرضا مروارید استاندار ایلام قبل از این اعلام کرده بود که جو حاکم بر دولت (اعضای هیئت دولت) و مجلس شورای اسلامی (نمایندگان) برای تصویب نهایی منطقه آزاد تجاری و صنعتی در مهران بسیار مثبت و امیدوار کننده است.
علاوه بر خوش بینی مسئولان برای تصویب منطقه آزاد تجاری حتی خبر از اجرای فرودگاه مهران بعد از تصویب این طرح شد که هم اکنون این مهم نیز محقق نشده است.
حتی عده ای از تصویب اولیه طرح منطقه آزاد تجاری مهران سوء استفاده کردند و بعد از اعلام تصویب اولیه ایجاد منطقه آزاد تجاری مهران در نشست کارگروه تخصصی شورای عالی مناطق آزاد، بهای املاک و مسکن را در این شهر مرزی بین ۳۰ تا ۴۰ درصد افزایش داد.
مهمترین خواسته مردم در سفر رئیس جمهور محقق نشد
علی عباسی از شهروندان ایلامی در این ارتباط گفت: در سفر رئیس جمهور به استان ایلام که دو سال پیش انجام شد، مهمترین خواسته مردم استان تصویب طرح منطقه آزد تجاری بود که دولت آن را بعد از دو سال مصوب کرد ولی روز گذشته در مجلس رد شد.
وی افزود: خیلی از جوانان شهرستان مهران و استان به این طرح برای توسعه و اشتغال در استان امید داشتند که حالا فقط باید حسرت بخوریم.
این شهروند ایلامی ادامه داد: مسئولان باید برنامه ای دیگر برای توسعه استان طراحی کنند چراکه بیشتر مسئولان استان طرح منطقه آزاد تجاری را راهکار اصلی توسعه استان عنوان می کردند و حالا که تصویب نشده باید راهکاری دیگر اتخاذ کرد.
مراد گلی نیز از شهروندان شهرستان مهران در این ارتباط به خبرنگارماگفت: متاسفانه وقتی خبر رد شدن منطقه آزاد تجاری مهران را شنیدم بسیار شوکه شدم و تصمیم به مهاجرت از شهرستان مهران به استانهای دیگر برای یافتن شغل گرفته ام.
وی افزود: متاسفانه سالهای بسیاری است که مرز مهران هیچ امکانات و طرح اقتصادی برای اشتغال جوانان نداشته است و مردم مهران کمترین بهره اقتصادی را از این ظرفیت بزرگ کسب کرده اند.
گلی تصریح کرد: کارخانه سیمان مهران نیز بعد از چند سال قرار بود اجرایی شود که هنوز محقق نشده و بیشتر جوانان به دلیل بیکاری در منطقه مجبور به ترک شهرستان هستند.
وی افزود: طرح میدان های نفتی آذر و چنگوله هم در شهرستان سالها است با نیروی غیر بومی فعالیت می کنند و هیچ یک از جوانان شهرستان در این پروژه ها مشغول به کار نیستند.
مهران قربانی دیگر مناطق آزاد شد
شاپور پولادی معاون عمرانی استاندار ایلام در زمینه رد شدن لایحه منطقه آزاد مهران در مجلس اظهار داشت: دولت محترم با مطالعه روی این طرح و جنبه های مثبت آن نظر موافق نسبت به آزاد شدن منطقه مهران داشت و شورای عالی مناطق آزاد و شخص آقای ترکان نیز بر اهمیت این مسئله تاکید داشت و در رد شدن این طرح هیچگونه مسئولیتی متوجه دولت نیست.
وی در مورد نقش نمایندگان در رد شدن این طرح، ادامه داد: به هر صورت نمایندگان مجلس آزاد هستند که هر نظری را اعمال کنند، در این زمینه نیز با توجه به اینکه این لایحه با برنامه پنجم توسعه مغایرت داشت، محتاج رای دو سوم نمایندگان بود که متاسفانه رایزنی ها به جایی نرسید.
این نماینده سابق مجلس در مورد این موضوع که نمایندگان ایلام نتوانستند از این مسئله به نحوه شایسته ای حمایت کنند، افزود: اینگونه نیست که نمایندگان ما زحمت نکشیده باشند، بلکه آنها هرچه در توان داشته اند به کار گرفته اند، با وجود اینکه بعد از اربعین جو مناسبی در حمایت از مهران ایجاد شده بود، این ظرفیت با توجه به تغییر لایحه دولت در کمیسیون به درستی استفاده نشد و در واقع مهران قربانی دیگر مناطق آزاد اضافه شده به لایحه دولت شد.
لایحه مناطق آزاد با برنامه پنجم مغایرت نداشت
نماینده مردم ایلام، ایوان،سیروان و چرداول در مجلس، با بیان اینکه لایحه مناطق آزاد با برنامه پنجم مغایرت نداشت که تصویب آن نیازمند دوسوم آرای نمایندگان باشد، گفت: در چند سال گذشته، چندین لایحه ایجاد مناطق آزاد به تصویب رسید ولی کسی آنها را به دلیل مغایرت با قوانین برنامه، نیازمند دو سوم آرای نمایندگان ندانستند.
احمد شوهانی در نشست علنی مجلس شورای اسلامی در تذکری آیین‌نامه‌ای درخصوص عدم تصویب لایحه ایجاد مناطق آزاد تجاری و ویژه اقتصادی گفت: در چند سال گذشته چند لایحه ایجاد مناطق آزاد به تصویب رسیده است ولی کسی آن زمان به فکرش نرسید که تصویب این لوایح به دلیل مغایرتش با قوانین برنامه، نیازمند دو سوم آرای نمایندگان است.
نماینده مردم ایلام، ایوان، مهران، شیروان و چرداول در مجلس شورای اسلامی افزود: بنده روز گذشته مشروح این قوانین مصوب‌شده را از اداره قوانین مجلس گرفته و به هیئت رئیسه تقدیم کردم، همه این قوانین با نصف به علاوه یک رأی نمایندگان مجلس در صحن علنی به تصویب رسیده است؛ اما در جلسه روز گذشته مجلس آقای باهنر در ابتدا گفت که تصویب لایحه ایجاد مناطق آزاد تجاری و ویژه اقتصادی نیازمند نصف به علاوه یک رأی است، اما در پایان جلسه همه نمایندگان مجلس غافلگیر شدند، چرا که آقای باهنر گفت که چون این لایحه با قانون برنامه پنجم توسعه مغایرت دارد، نیاز به دوسوم آرا است.
وی ادامه داد: در تعجبم چرا به تبصره قانون ایجاد مناطق آزاد تجاری و صنعتی هیچ توجهی نشده است، لایحه ایجاد مناطق آزاد تجاری که روز گذشته در دستور کار مجلس قرار داشت، مغایرتی با قانون برنامه پنجم نداشت و نصف به علاوه یک رأی هم آورده بود، از این‌رو یکصد نفر از نمایندگان مجلس تفسیر دیگری از مصوبه روز گذشته مجلس داشته و اگر هم‌اکنون در صحن علنی پاسخ نگیرند، از مجلس خارج می‌شوند.
منطقه آزاد تجاری مهران مزایای زیادی برای استان دارد
اما همه این مباحث در حالی مطرح است که تصویب این طرج می توانست مزایای زیادی را در منطقه محروم ایلام ایجاد کند، در همین ارتباط حشمت الله عسگری معاون اقتصادی استانداری ایلام گفت: منطقه آزاد اقتصادی و صنعتی در سطح وسیع‌تری نسبت به منطقه ویژه اقتصادی است به‌گونه ای که هم تولید و هم تجارت را در بر می‌گیرد.
وی افزود: در منطقه آزاد تجاری و صنعتی همه اقشار می‌توانند برای فعالیت وارد کار شوند و در کل تقریبا مشوقات کلی یکسان است.
معاون هماهنگی امور اقتصادی استاندار ایلام گفت: متقاضیان بسیاری برای سرمایه گذاری در حوزه های زیرساختی استان وجود دارد که منتظر تصویب منطقه آزاد مهران در مجلس شورای اسلامی هستند.
وی تاکید کرد: منطقه آزاد یک برنامه نیست بلکه یک زیربنای بنیادی و زیرساخت اقتصادی است که تمامی ظرفیت های توسعه استان ایلام را فعال می کند و با یک ضریب تکاثر رشد و پیشرفت استان را به همراه خواهد داشت.
علاوه بر این تصویب منطقه آزاد تجاری توسعه زیرساختهای استان را به همراه داشت یعنی بسیاری از طرحها مثل فرودگاه مهران، راه آهن که به دلیل عدم توجیه اقتصادی سالهاست اجرایی نشده، با تصویب این طرح و پیوست اقتصادی می توانست اجرایی شوند و شاهد توسعه استان می بودیم./پ
