طرح استفساریه تبصره ۴ ماده ۵۲ قانون انتخابات مجلس شورای اسلامی که از سوی شورای نگهبان مغایر با اصل ۹۹ قانون اساسی اعلام شده و برای رفع ایراد به مجلس بازگشته بود، با رای نمایندگان به تصویب رسید.
بر این اساس، این طرح استفساریه با ۱۵۱ رای موافق، ۶۶ رای مخالف، ۹ رای ممتنع از مجموع ۲۶۱ نماینده حاضر در صحن به تصویب رسید.
موضوع استفساریه این طرح اشاره دارد که با توجه به مفاد تبصره ۴ ماده ۵۲ قانون انتخابات مجلس شورای اسلامی مصوب ۷ آذر ۷۸ و اصلاحات بعدی آن مبنی بر اینکه پس از اعتراض نامزد انتخابات به رد صلاحیت خود از سوی هیأت مرکزی نظارت، شورای نگهبان ۲۰ روز پس از اظهارنظر هیأت مرکزی نظارت نظر قطعی و نهایی خود را در خصوص تایید یا رد صلاحیت داوطلبان به وزارت کشور اعلام خواهد نمود، آیاشورای نگهبان میتواند پس از اعلام صحت انتخابات حوزه انتخابیه مربوطه، صلاحیت منتخب را رد کند و به این وسیله آرای او را باطل نماید؟
در طرح مذکور پاسخ به سوال موضوع استفساریه آمده: خیر، پس از اعلام نظر قطعی و نهایی شورای نگهبان در مهلت ۲۰ روزه مذکور در تبصره ۴ ماده ۵۲ قانون انتخابات مجلس شورای اسلامی درباره صلاحیت یک نامزد انتخابات و بعد از اعلام صحت انتخابات حوزه انتخابیه مربوطه با رعایت قانون لزوم رسیدگی دقیق به شکایت داوطلبان رد صلاحیت شده در انتخابات مختلف (مصوب ۲۲ آبان ۷۸ مجمع تشخیص مصلحت نظام) این شورا نمیتواند اظهارنظر مجددی درباره صلاحیت آن نامزد یا منتخب داشته باشد و چنانچه مدارک جدیدی درباره او به شورا رسیده باشد این مدارک طبق ماده ۳۰ قانون آیین نامه داخلی مجلس شورای اسلامی در زمان بررسی اعتبارنامههای منتخبان مورد رسیدگی قرار گیرد.
این استفساریه به درخواست علی مطهری نماینده تهران و به در پی رد صلاحیت مینو خالقی، منخب مردم اصفهان توسط شورای نگهبان در دستور کار قرار گرفت. علی مطهری امروز پس از تصویب این استفساریه اعلام کرد که با این مصوبه میتواند زمینه بازگشت مینو خالقی به مجلس را فراهم کند.
با این حال اصغر سلیمی، دبیر اول کمیسیون شوراها و امور داخلی مجلس در گفتوگو با تابناک تهران با تاکید بر اینکه «استفساریه ارجاع داده شده از کمیسیون شوراها و امور داخلی برای بازگرداندن خانم خالقی نبوده است» گفت: باید این نکته را در نظر داشته باشیم که قانون عطف به ما سبق نمیشود و آنچه نمایندگان امروز تصویب کردند به نوعی یک قانون جدید محسوب میشود.
از سوی دیگر تایید و تصویب نهایی این استفساریه نیازمند طی یک پروسه طولانی است چرا که از یک سو باید ابتدا شورای نگهبان در رابطه با این استفساریه اظهار نظر مجدد کند که این این احتمال وجود دارد که شورای نگهبان بر نظر خود یعنی نظارت استصوابی در همه مراحل تاکید داشته باشد.
از سوی دیگر در صورت رد مجدد این مصوبه از سوی شورای نگهبان این مصوبه دوباره به مجلس بازگردانده میشود که پیش بینی میشود که نمایندگان بر مصوبه قبلی خود اصرار بورند که در این صورت باید مجمع تشخیص مصلحت نظام در باره این مصوبه تصمیم گیری کند.
بر این اساس و در صورت ارجاع استفساریه قانون انتخابات به مجمع تشخیص مصلحت نظام باید روند بررسی آن رد مجمع که ممکن است طولانی هم باشد طی شود که در این صورت ممکن است حتی به عمر این مجلس هم قد ندهد.
بنابراین جدا از آنکه قانون عطف به ما سبق نمیشود باید این نکته را در نظر گرفت که تایید نهایی این مصوبه نیازمد طی یک پروسه طولانی است که نمیتواند کمکی به بازگشت خانم خالقی به مجلس بکند.