انقلاب اسلامی ایران، انقلاب شعارها بود، به این معنی که در بازه زمانی بسیار کوتاه همه افراد و گروههای اجتماعی در اقصی نقاط کشور، با هدایت و رهبری امام خمینی(ره) برای اهداف و آرمانهای انقلاب، منسجم و متحد شدند و اهداف و برنامههای انقلاب از طریق نوار کاست و اعلامیههای مکتوب امام و سایر شخصیتهای مذهبی و سیاسی از طریق سازمانهای غیررسمی مساجد و دانشجویان و طلاب به دست مردم میرسید و در زمان کوتاهی براساس این پیامها و نیز براساس نحوه برخورد دشمن، شعارهایی تولید و پخش میشد، البته برخی از گروهها شعارهای دیگری مطرح میکردند اما شعارهایی که از سوی یاران امام مطرح شد، به شعارهای فراگیر و سراسری تبدیل شد و هیچ کس در فراگیری این شعارها به عنوان مطالبات اصلی ملت ایران تردیدی ندارد. هر کدام از این شعارها به عنوان بخشی از مطالبات بحق مردم به ثبت رسید که به دو مورد از شعارهای انقلاب به عنوان فراگیرترین شعار، اشاره میکنم تا ضمن تجدید عهد با آرمانها و اهداف انقلاب اسلامی، به مهمترین مطالبات ملت ایران در قالب شعارهای سراسری پی ببریم. یکی از شعارهای سراسری و فراگیر مردم شعار «مرگ بر شاه» بود. این شعار بیانگر هویت استبدادستیزی و نفی سلطنت بود و به عبارت دیگر بخش «لا اله» مطالبات مردم بود. مردم با این شعار سلطنت موروثی و مطلقه را نفی کردند و با صدای بلند فریاد میزدند: «ما شاه نمیخواهیم» اما بخش «الاالله» و اثباتی مطالبات مردم با شعار «استقلال، آزادی، جمهوری اسلامی» مطرح شد. این شعار اصلیترین شعار مردم و رهبر انقلاب بود. «استقلال» بر هویت مستقل و غیر وابسته انقلاب، استعمارزدایی و نفی سلطه بیگانگان تأکید میورزید و خواستار نفی استیلای خارجی در شئون مختلف کشور بود. کشور ما در حوزههای نظامی، امنیتی، سیاسی، اقتصادی و فرهنگی تحت سلطه امریکا و انگلیس بود و بلوک شرق نیز از سفره بیصاحب منابع و ثروت ایران بیبهره نبود. حاکمان کشور اعم از پادشاهان و نخست وزیران با مداخله مستقیم قدرتهای بیگانه عزل و نصب میشدند و کاسه صبر ملت از این مداخلات لبریز شده بود و یکپارچه خواهان پایان بخشیدن به این مداخلات شدند. شعار «آزادی» که یکی دیگر از مطالبات تاریخی ملت ایران بود، بر نفی زورگویی و تحمیل دیدگاههای زورگویان و تحقق آزادی اندیشه و آزادی قلم و بیان به عنوان یکی از مطالبات تاریخی مردم ایران تأکید داشت. شعار «جمهوری اسلامی» شکل و محتوای نظام مطلوب ملت ایران را به عنوان آرزوی مبارزان حق طلب معرفی میکرد. جمهوریت به معنی حاکمیت رأی و اراده مردم در تعیین سرنوشت و اسلامیت به مفهوم اداره امور کشور براساس آیین اسلام ناب محمدی(ص) که بعدها با عبارت ترکیبی مشابه یعنی «مردمسالاری دینی» در ادبیات سیاسی ایران مطرح شد و اکنون به عنوان نماد اصلاحطلبی در چارچوب ارزشهای دینی و بومی ایران مطرح است، آری «مردمسالاری دینی» گزینهای است که از میان انواع نظامهای شرقی و غربی از سوی ملت ایران برگزیده شد و با شعار «نه شرقی، نه غربی، جمهوری اسلامی» به همه ایسمها و مکاتب دنیا «نه» و به «جمهوری اسلامی»، «آری» گفت و با فاصله زمانی کوتاهی پس از پیروزی انقلاب اسلامی در رفراندوم تغییر رژیم شرکت کرد و با اکثریت قریب صد درصد به «جمهوری اسلامی» آری گفت و در مرحله بعد اراده خویش را در قالب «قانون اساسی» متبلور کرد؛ قانونی که اسلام عزیز را مبنای عهد و پیمان بین همه اقوام ایرانی و آرای عمومی را تنها راه نصب و عزل حاکمان و تعیین سرنوشت خویش قرار داد. اینک در آستانه سی و هشتمین بهار آزادی، همه ما به بازخوانی شعارها و مطالبات تاریخی ملت ایران نیازمندیم، نسل اول برای اینکه به یاد بیاورد آنچه برای آن فداکاری کرد و به نسلهای بعد وعده تحقق این آرزوهای دیرین را داد و نسلهای بعد برای آشنایی و آگاهی نسبت به آرمانهای تاریخی ملت ایران و تلاش مستمر برای تداوم راه خونین شهیدان انقلاب و همگی برای پایبندی بر اصول و اصلاح امور تا تحقق کامل اهداف انقلاب اسلامی آری یک بار دیگر همه باهم فریاد میزنیم «استقلال، آزادی، جمهوری اسلامی.»
احمد مازنی