«تکیه نو دوشنبه ای» یا تکیه اصطبار، به عنوان یکی از آثار تاریخی محله دوشنبه ای گرگان، زیر نظر شرکت عمران و بهسازی شهری ایران و با مدیریت دفتر احیای بافت تاریخی گرگان مرمت و بهسازی شد
به گزارش خبرگزاری تابناك گلستان ، به نقل از روابط عمومی دفتر احیاء و بهسازی بافت تاریخی گرگان، در راستای طرح پایلوت بازآفرینی بافت تاریخی گرگان و با هدف احیاء بنای تاریخی در حال تخریب، همچنین تجدید حیات کالبدی و بازگشت بنای با هویت به زندگی شهری، تکیه تاریخی واقع در محله دوشنبه ای گرگان مرمت و بهسازی شد.
عملیات اجرایی این پروژه از خرداد ۹۴ و با تامین اعتبار از محل پروژه های عمرانی شرکت عمران و بهسازی شهری ایران آغاز شد و با برنامه ریزی هیئت عامل عمران و بهسازی شهری ایران در استان گلستان و با طراحی و نظارت دفتر بهسازی و احیای بافت تاریخی گرگان و همچنین همراهی و همکاری اداره کل راه و شهرسازی استان گلستان پس از هشت ماه به پایان رسید.
تکیه اصطبار از نظر موقعیت جغرافیایی در ضلع شمالی محله دوشنبه ای، از محله های بافت تاریخی گرگان واقع شده و دارای دو طبقه است. این بنا دارای ۱۲۰ متر مربع زیربنا و ۱۴۰ سال قدمت که مالکیت آن وقفی جهت عزاداری حضرت اباعبدالله است.
نوع سازه این اثر دیوار باربر آجری است و در طبقه تحتانی آن مطبخ و مغازه قرار دارد که این مغازه نیز در ایام محرم کارکرد تکیه پیدا می کند. از خصوصیات مهم این تکیه قرار گرفتن داخل مجموعه ای مسکونی و ارتباط مستقیم آن به داخل خانه است به نحوی که در ضلع شمالی تکیه حیاط منزل مسکونی و در ضلع غربی حیاط، سه اتاق سه دری قرار دارد.
بر روی ستون باربر سقف این تکیه که از جنس چوب است اشعار و عباراتی همچون «یا حسین مظلوم» خطاطی شده است. آسمانه تکیه نو به سبک پوشش های دوره قاجار است و سه شیبه یا سه ترک اجرا شده است.
در تکیه نو به دلیل اطلاع نداشتن متولیان از ارزش تاریخی و نبود نظارت بر تغییرات اعمال شده در آن، مداخلات نامناسب و ناهمگون در بازشوها، خمش تیرها و رطوبت خسارت های جدی به بنا وارد شده است.
همچنین در سال گذشته الحاقات نامانوسی در پلکان ورودی و طبقه فوقانی رخ داده بود که سیمای تکیه را بسیار مخدوش کرده بود.
برای اجرای فاز اول مرمت و بهسازی تکیه اصطبار، علاوه بر آواربرداری و حمل نخاله، بخش هایی از آن اندود زدایی شد و الحاقات بنا هم پاکسازی شد. پس از این مرحله اقدامات تقویت پی و استحکام بخشی بنا مرمت دیوارها و جرزها، الوار ریزی و اجرای سقف سفالین چوبی و کف و تیرک های چوبی تکیه فوقانی انجام شد و همزمان با بندکشی و سفید کاری بدنه، تاسیسات پیش بینی شده نیز اجرایی شد.
از مصالحی که برای مرمت تکیه اصطبار استفاده شد می توان به سنگ قلوه، آهک، آجر سنتی، آجر ۲۰ سانتی و چوب نراد روسی اشاره کرد. در اجرای این پروژه بیش از پنج هزار نفرساعت نیروی کار صرف شد. از نکات برجسته مرمت این بنا، استحکام بخشی و مرمت خطوط و خوشنویسی در زیر پیش آمدگی بود که برای اولین بار در منطقه انجام پذیرفت.
پروژه مرمت و بهسازی تکیه نو دوشنبه ای از محل اعتبارات ملی شرکت عمران و بهسازی شهری ایران در غالب طرح محرم تا محرم و با همیاری و مشارکت مالی بخش خصوصی و دفتر بهسازی و احیاء بافت تاریخی گرگان انجام شد.
شایان ذکر است بافت تاریخی گرگان با مساحت ۱۳۰ هکتار نخستین بافت ثبت شده کشور است که دارای تکایا، خانه ها و مجموعه های تاریخی ارزشمند بسیاری است.
منبع: مهر